DE ONDERZEEBOOT Hr.Ms. O13

 

HR. MS. O13 VAN BOUW TOT ONDERGANG.

• De O13 behoorde tot een groep van drie onderzeeboten die in 1928 bij de Kon. maatschappij "De Schelde" te Vlissingen op stapel gezet worden om na een bouw van zo'n twee en een half jaar op 18 april 1931 te water te worden gelaten.
• In juni wordt een proefvaart gemaakt, het vaartuig zal in Den Helder worden afgemeerd.
• Op 1 october 1931 wordt de O13 onder bevel van Ltz1 P. Rouwenhorst in dienst gesteld. Januari 1932 wordt o.a. Delfzijl aangedaan.
• Van 5 july 1932 (vertrek uit Den Helder) tot 14 augustus maakte de boot onder bevel van Ltz1 P Rouwenhorst een eerste lange reis naar de Azoren voor zwaartekrachtmetingen met prof. Vening Meinesz aan boord. Het schip was belangeloos door defensie ter beschikking van de wetenschap gesteld.
• In juni 1933 behoorde de O13 met de H.M.'s O12, O15 en de Z5 tot een eskader, dat oefeningen hield nabij Esbjerg in Jutland Denemarken.
• Eind september 1933 werden voor de kust oefeningen gehouden waarbij het ten aanval brengen van onderzeeboten in samenwerking met watervliegtuigen werd geoefend.
  Een divisie onderzeeboten bestaande uit O13, O14 en O15 onder divisie bevel van Ltz1 Rouwenhorst, aangevuld met de nieuwe K XIV voor afzonderlijke opdrachten, namen hier aan deel.

   

  

 

Aanvaring O13 met HD7 en vier maanden later met "Nieuwe Zorg"

• Bij de thuisvaart naar Den Helder aan het eind van de eerste dag van oefeningen, vond er een aanvaring plaats in het Schulpengat tussen de O13 en de motorbotter HD7. De drie opvarenden van de HD7, de schipper met twee vissers, konden aan boord van de O13 genomen worden waarna de botter wegdreef en binnen 5 minuten was gezonken.
• Ltz1 Rouwenhorst per 1 Nov. 1933 gedetacheerd bij de Hogere Marine-krijgsschool.
• Opdraaiend na uit de koopvaardijsluis in het Noordhollandsch kanaal in Den Helder te zijn geschut wordt de O13 onder bevel van Ltz2 K. van Dongen op 27 januari 1934 door het met vrij grote vaart de sluis verlatende motorvaartuig "Nieuwe Zorg" aangevaren.
• Begin december 1934 begeleidden de O13 en de O11 onder grote belangstelling de naar Nederlands-Indië vertrekkende K18 tot de uiterton van het Schulpengat.
• In mei 1935 werd door de O13 en de O15 onder bevel van de divisiecommandant Ltz1 Jhr. E. J. van Hölthe een officieel bezoek gebracht aan Brussel ter gelegenheid van de aldaar in verband met de wereldtentoonstelling georganiseerde marine-week.

   

  
  

   

• Van 10 tot 22 september 1935 was de O13 deel van het eskader, dat een reis naar Göteborg en Oslo maakte.
• Eind september 1935 nam de O13 samen met O12, O14 en O15 alweer deel aan marine manoeuvres, waarbij het vliegkamp te Veere bestookt werd.

De O13 patrouilleert in Spaanse wateren

• Van 23 maart tot 8 juni 1937 convoyeerde de O13 met de O15 onze Nederlandse handelsvloot in de Spaanse wateren. Op 1 juni lag de O13 in de haven van Gibraltar en nam een officier met vier manschappen deel aan een begrafenis processie van gestorven bemanningsleden van het Duitse slagschip "Deutschland".
• Van 3 - 10 mei 1938 heeft de O13 i.v.m. de beroemde slingerproefen van professor Vening Meinesz weer een reis naar de Atlantische oceaan gemaakt. Diverse aanpassingen in het meetinstrument werden daarbij door de professor uitgetest.
• Met ingang van 12 april 1939 wordt Ltz1 J.F. van Dulm belast met het bevel over de O13.
• Sinds begin 1937 waren de O-boten van het type O12 tot en met O15 ook bestemd voor de dienst in West-Indie. En zo trok in april 1939 ook de O13 (met de O14) naar de West, maar is 31 juli, ter aanvaarding van de terugreis naar Nederland, alweer uit Curacao vertrokken. De O13 vertrok zonder de O14 omdat het tijdens de heenreis al technische problemen aan koelers had en ook al een paar dagen in het dok van Willemstad was geweest. Omdat er zich problemen bleven voordoen werd de boot voor de nodige reparaties voortijdig naar Nederland teruggeroepen.
  

   

  
  

   

  
  

   

  Op zijn thuisreis werd Casablanca aangedaan. Op 28 augustus van dat jaar was de O13 weer terug in Nederland. De O13 werd in het Engels Kanaal welkom geheten tijdens een ontmoeting met het nieuwe Hollandse marineschip "Van Kinsbergen".

   

  

   

• De rest van het jaar werden op de Rijkswerf in Den Helder de noodzakelijke reparaties aan de boot uitgevoerd en werden de diesels grondig gereviseerd. Omdat inmiddels de mobilisatie was afgekondigd werd er haast gemaakt om het schip weer vaargereed te krijgen. November en december werden nog diverse metingen en proeven uitgevoerd.

Mobilisatie, oorlog en ondergang

• In oktober 1939 werd het commando over onderzeeboot Hr. Ms. O13 overgedragen van Ltz 1e kl. J.F. van Dulm naar Ltz 1e kl. E.H. Vorster.
• Gedurende de mobilisatie was de O13, met de andere in Nederland aanwezige onderzeeboten in verschillende havens gestationeerd en patrouilleerde langs de kust.
• Toen de Mei-oorlog 1940 uitbrak wist de boot zich aan inbeslagname te onttrekken. Het voer samen met het marineschip de "Jan van Gelder", die net in Schiedam gerepareerd en nog niet opnieuw aan zijn eenheid was toegevoegd, op 10 mei 1940 naar Engeland.
• In Engeland werd de O13 al na een paar weken als eerste Nederlandse onderzeeboot aan het internationaal getinte 9-de Submarine Flotilla in Dundee Schotland toegevoegd. Later dat jaar zouden er nog zo'n zes O-boten (O21, O22, O10, O23, O24, en O14) volgen.
• In November drongen ontstellende geruchten tot Nederland door, dat de O13 zou zijn vergaan, op een mijn gelopen of getorpedeerd. Het werd droeve werkelijkheid toen er op 2 Dec. 1940 door het Nederlandse Rode Kruis werd medegedeeld, en een bericht in de pers verscheen, dat de O13 als verloren moest worden beschouwd. Met de O13 vonden 34 man een gemeenschappelijk graf in de golven.

 

Meer lezen over de historie van de O13

 

(Zie hier de laatste weken van onderzeeboot Hr.Ms. O13)

(Zie hier de laatste dagen van onderzeeboot Hr.Ms. O13)

(Zie ook mijn archief met krantenknipsels, het leven aan boord en enkele films)